Een kennismaking met Stichting Prometheus

Stichting Prometheus is een uitzendbureau?

“Nee, niet helemaal. Met alle respect naar uitzendbureaus en detacheringsbureaus, maar daarmee zouden wij ons concept tekort doen. In elk geval niet volledig beschrijven. Uiteindelijk is het wel ons doel om kandidaten te detacheren of direct te plaatsen bij werkgevers, maar waar ons werk wezenlijk verschilt met dat van de meeste uitzend- en detacheringsbureaus is in het voortraject. Voor het overgrote deel van onze kandidaten geldt dat zij niet werkfit zijn. Ze hebben bijvoorbeeld langere tijd niet kunnen werken door detentie of andere problemen en omstandigheden. Wanneer je kijkt naar een traditioneel bureau, zie je dat hier voornamelijk werkzoekenden binnenkomen die direct klaar zijn om bij een werkgever aan het werk te gaan. Bij ons gebeurt dit zelden. Daarom doen wij wat wij doen.”

Wat houdt dat dan precies in, “werkfit” zijn?

“Dat is best een brede definitie, maar het komt er in de basis op neer dat iemand geen belemmeringen ervaart bij het uitvoeren van zijn/haar werkzaamheden. De werknemer is mentaal en fysiek klaar om volledige werkdagen te draaien. Dat is het droge antwoord, maar in de praktijk komt daar veel meer bij kijken.”

“Maar het kan ook gebeuren dat een kandidaat een terugval krijgt. Juist dan moet je er met z’n allen de schouders onder zetten, vind ik. Wij geven kandidaten echt niet zomaar op.”

Zoals wat?

“Tja, dat is voor iedere kandidaat anders. Dat maakt het werk ook zo boeiend en complex. Soms is het een kwestie van werkritme opdoen. Als je langere tijd niet hebt gewerkt, kan het best pittig zijn om ineens weer ergens ’s ochtends vroeg te moeten zijn. Of om het een hele dag vol te houden. Maar vaak zijn er grotere uitdagingen. Onze voornaamste doelgroep zijn ex-gedetineerden. Je moet je voorstellen dat je misschien wel 10 jaar hebt vastgezeten. Hoe ga je dan weer aan de slag? Omgaan met een baas, met collega’s, mogelijk conflicten… dat zijn slechts enkele mogelijke struikelblokken. Alles kan ontzettend overwhelming zijn. Daarbij komt het ook nog vaak voor dat kandidaten worstelen met problemen op diverse leefgebieden, zoals huisvesting, schulden of verslavingen. Dat zijn allemaal factoren die ervoor kunnen zorgen dat een kandidaat echt nog niet werkfit is. Wanneer wij kandidaten introduceren bij werkgevers, willen wij dat zij er in alle opzichten ook echt helemaal klaar voor zijn.”

De titaan Prometheus stal het vuur van de goden en gaf het aan de mensen. Stichting Prometheus wil het vuur aanwakkeren onder de doelgroep en hen inspireren en begeleiden richting een gelukkig toekomst met duurzaam werk.

Dus een werkgever krijgt via jullie een rolmodel medewerker?

[Lacht, red.] “Zover wil ik niet gaan. Wij doen ons best om een kandidaat zo goed mogelijk klaar te stomen, maar wij zijn ook open en eerlijk naar werkgevers toe. Wanneer zij met ons in zee gaan, weten zij dat wij kandidaten aandragen met een achtergrond. Niet iedereen zal direct slagen. Daarom is het ook zo belangrijk dat wij ook na plaatsing de kandidaat blijven ondersteunen en begeleiden en dat de werkgever hier ook in investeert. Als iedereen zijn best doet, zie je mensen die uit een zeer moeilijke situatie of achtergrond komen écht opbloeien en een meerwaarde biede. Maar het kan ook gebeuren dat een kandidaat een terugval krijgt. Juist dan moet je er met z’n allen de schouders onder zetten, vind ik. Wij geven kandidaten echt niet zomaar op.”

Hoe zit het eigenlijk met beroepsvaardigheden en andere job skills?

“Dat is een hele goede vraag! Daar had ik sowieso zelf nog naartoe gewild. Ook op dat gebied proberen wij een meerwaarde te creëren. Wij werken namelijk niet alleen. Zo werken wij nauw samen met Stichting Surant. Die samenwerking is cruciaal, want Surant ondersteunt kandidaten op alle belangrijke leefgebieden. Zij hebben coördinatoren, ervaringsdeskundigen en vrijwilligers die onze kandidaten kunnen helpen om hun leefomstandigheden op orde te krijgen. Dat is ook de volgorde waarin het naar onze mening moet gebeuren. Pas als je leven op orde is, kun je succesvol aan het werk. Maar het gaat niet alleen om het oplossen van eventuele problemen. Wij kijken ook naar wat wij kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van kandidaten. Dan kan het gaan om iets vrij basaals als sollicitatietraining of de basis van gedrag op de werkvloer, maar soms moeten we ook wat verder gaan en dan hebben we gelukkig gespecialiseerde partners.”

Stichting Surant en Stichting Prometheus werken nauw samen. Op het Buiten RIC biedt Surant ondersteuning op de belangrijkste leefgebieden. Cliënten van Surant kunnen doorstromen naar Prometheus voor werk. Andersom kunnen kandidaten van Prometheus indien nodig eerst bij Surant/RIC terecht voor ondersteuning.

Wat kunnen jullie in dat opzicht dan bieden?

“We proberen zo goed mogelijk te kijken naar wat de kandidaat nodig heeft en wat er van hem of haar gevraagd wordt. Dat is natuurlijk per persoon en per functie afhankelijk. Soms werk je met een kandidaat heel concreet toe naar een plaatsing bij een specifieke werkgever. In die gevallen is het zo dat de werkgever vaak ook investeert in bijvoorbeeld certificaten en cursussen. Dat is dan meer vakinhoudelijk. Wij kijken meestal meer naar wat er daar omheen nodig is om een goede werknemer te zijn. Wij kunnen coaches inzetten voor loopbaanoriëntatie of het ontwikkelen van soft skills. Maar wij kunnen met behulp van partners ook zorgen voor praktische zaken zoals een rijbewijs, een heftruckcertificaat of een VCA-certificaat.”

“De kans van slagen is het grootst wanneer je open en eerlijk bent met elkaar. Dat betekent dat kandidaten vaak met de billen bloot moeten en dat is voor hen niet altijd even gemakkelijk.”

Hoe gaat dat dan bij jullie? Een kandidaat komt gewoon binnenlopen en zegt, “Hey Mitchell, ik wil werk!”?

“Een enkele keer word ik direct benaderd, ja, maar dat is echt een uitzondering. Wij hebben drie hoofdstromen voor de aanmelding van kandidaten: DJI, dus gevangenissen en klinieken, de Reclassering en soortgelijke instanties en het RIC van Surant. “RIC” staat voor “Reintegratiecentrum”. Dit is de plek waar mensen binnenkomen voor hulp op de belangrijke leefgebieden. Vaak komt in dat proces dan het onderwerp werk ter sprake. Mijn collega’s op het RIC melden dan een kandidaat bij ons aan en wij plannen een intake. Zo gaat dat ook via justitie en de Reclassering. Onze contactpersonen melden zich bij Prometheus wanneer een cliënt werk zoekt. Wij proberen op basis van hun informatie een zo goed mogelijk beeld te vormen van waar de kandidaat staat. Dat is vaak best een uitdaging.”

Hoezo?

“De kans van slagen is het grootst wanneer je open en eerlijk bent met elkaar. Dat betekent dat kandidaten vaak met de billen bloot moeten en dat is voor hen niet altijd even gemakkelijk. Want het valt niet mee om te praten over de problemen die je met justitie hebt gehad, over je verslaving, je schulden of een moeilijke jeugd of thuissituatie. Maar zowel bij Surant als bij Prometheus geldt: wij oordelen niet. Wij vinden dat iedereen een tweede kans verdient. Dat klinkt cliché, maar zo werken wij écht. Maar om dat te kunnen doen, moeten we wel eerlijk zijn naar elkaar toe. Wij willen weten wat er speelt in het leven van een kandidaat en waar de eventuele belemmeringen zitten. Want alleen door die belemmeringen weg te nemen of op te lossen, wordt iemand echt werkfit. Wij werken altijd aan de hand van een participatieladder: waar staat iemand in het leven? Is hij/zij compleet geïsoleerd en/of totaal niet in staat om te werken, of is de kandidaat er al bijna klaar voor? Je kunt je wel voorstellen dat een kandidaat die er naar onze mening echt nog niet klaar voor is, het niet leuk vindt om dit te horen. Maar wij moéten eerlijk zijn en hebben het beste met de kandidaten voor. Je wilt gewoon niet iemand aan werk helpen die er nog niet klaar voor is.”

Mitchell van der Koelen (links) van Stichting Prometheus en Quintin Osenga (rechts) van Stichting Surant

Hoe bepaal je dan of en wanneer iemand er klaar voor is?

“Dat is een stap-voor-stap proces. En het is voor iedereen anders. Belangrijk is om goede afspraken te maken met de kandidaat en doelen te stellen. Daarom maken wij bijvoorbeeld werk van een uitgebreide intake en gebruiken wij steeds meer wetenschappelijk onderbouwde tools en tests om een beeld te vormen van kandidaten. Ook hebben wij partners die hierin gespecialiseerd zijn. Door de kandidaat écht te leren kennen, kunnen we een persoonlijk plan samenstellen. Dit omvat onder andere de hulp en coaching die ik eerder hebt benoemd, maar uiteindelijk wil je in de praktijk ervaren dat iemand er klaar voor is. Daarom gaan onze kandidaten in veel gevallen aan de slag bij het Klusloket. Het Klusloket is een initiatief van Surant waarbij vrijwilligers en dagbesteders klussen uitvoeren voor burgers met de krappe beurs, onder leiding van een ervaren voorman. Het is ontzettend fijn dat wij deze mogelijkheid hebben, maar het kan soms een dingetje zijn. Niet iedereen houdt van klussen. Dat snap ik, ik heb er zelf ook echt een broertje dood aan als ik eerlijk ben. Maar het gaat erom dat het zowel voor ons als voor de kandidaat een mooie test is. Kun je zonder problemen werken en omgaan met alle aspecten die daarbij komen kijken? Dat is wat wij bevestigd willen zien. Het is soms even doorbijten voor de kandidaten, maar de volgende stap is dan om echt te gaan solliciteren bij een werkgever. Overigens vinden de meeste kandidaten het echt heel leuk om bij mensen thuis te klussen.”

En dan is een kandidaat klaar om aan het werk te gaan. Hoe realiseer je dat?

“Laat ik voorop stellen dat wij kandidaten altijd proberen voor te stellen bij werkgevers en voor functies die echt bij hen passen. Wij werken samen met geselecteerde partnerwerkgevers. Zij kennen onze doelgroep en weten dat kandidaten “een verleden” kunnen hebben. Dit maakt de stap voor onze kandidaten wat minder spannend. Ik ga zelf ook eigenlijk altijd mee naar sollicitaties. Kandidaten en werkgevers vinden dat prettig. Het zorgt voor een wat zachtere landing. Op het moment dat een kandidaat wordt aangenomen, is onze rol niet uitgespeeld. Wij blijven dan nauw betrokken. De kandidaat – of werknemer inmiddels – kan altijd op ons terugvallen en blijft welkom voor een bakkie en een goed gesprek.”

Hebben jullie werk voor iedereen?

“Een belangrijke nuance: wíj́ hebben geen werk. Wij hebben een partnernetwerk. Wij kunnen wel detacheren of direct plaatsen bij de werknemers. Dat gezegd hebbende: nee, wij hebben niet altijd werk voor iedereen. Dat is natuurlijk wel het doel, maar om diverse redenen is dit niet altijd de uitkomst. Soms blijkt dat regulier werk er voor een kandidaat toch echt niet in zit. In die gevallen kijken we bijvoorbeeld naar dagbesteding of vrijwilligerswerk. Daarnaast kan het voorkomen dat er geen passend aanbod is. Een enkele keer wordt een kandidaat ook niet aangenomen of ziet hij/zij zelf op het laatst toch af van de job. In het algemeen geldt wel: wanneer wij iemand aandragen, wordt diegene ook aangenomen omdat er al een heel proces aan vooraf is gegaan. 

“Door persoonlijke omstandigheden kwam ik tot het inzicht dat ik iets anders wilde, iets met meer maatschappelijke voldoening.”

Met wat voor bedrijven werken jullie samen?

“Wij zijn doorlopend op zoek naar nieuwe partnerwerkgevers. Het is onze ambitie om kandidaten zo breed mogelijk te kunnen bedienen. Het is natuurlijk een utopie om voor ieder wat wils te bieden, maar we willen daar zo dicht mogelijk bij in de buurt komen. Ik ben dankbaar voor de fantastische partnerschappen die wij hebben. Bijvoorbeeld met Civilion, de grootste bouwopleider van Nederland, de Schadenberg Groep, die echt heel veel verschillende branches en functies biedt en de IBS Groep die echt hele toffe functies en kansen biedt aan onze doelgroep die niet vaak worden geboden. Ook met de gemeente Almere werken we steeds meer samen. Op dit moment kunnen we kandidaten mooie functies bieden in onder andere de bouw, facilitaire dienstverlening, beveiliging, groenvoorziening en zelfs verkeersregeling en handhaving. Maar dit jaar willen én moeten we dat verder uitbreiden.”

Quintin en Mitchell werken meerdere dagen per week samen om de verbinding tussen Surant en Prometheus zo sterk mogelijk te houden.

Ik heb begrepen dat jij zelf echt een totaal andere achtergrond hebt?

“Dat klopt. Had je mij een paar jaar geleden verteld dat ik dit zou doen, dan had ik het nooit geloofd. Maar ik heb er geen seconde spijt van gehad. Ik heb zelf een achtergrond in de autosport en autojournalistiek. Vanuit daar ben ik de online media en online marketing ingerold. Door persoonlijke omstandigheden kwam ik tot het inzicht dat ik iets anders wilde, iets met meer maatschappelijke voldoening. Via een vrijwilligersproject van Stichting Surant kwam ik in contact met onze directeur, Dew Koesal. Hij vertelde mij dat hij naast Surant ook bezig was met een andere stichting, Prometheus. Hij vertelde mij het verhaal en ik had direct iets van: ja, dit wil ik. Dus ben ik er eigenlijk van de ene op de andere dag ingestapt. Dat was natuurlijk best een spannende beslissing, want het was een totaal nieuwe wereld voor mij. Aan de andere kant ben ik altijd een beetje een Pippi Langkous: ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.”

En, kun je het?

“Ik zit er nog steeds. Maar zonder gekheid: het gaat hartstikke goed, maar ik moet nog veel leren. Dat vind ik alleen maar tof en ik heb een geweldig team om mij heen. Dew is echt een veteraan in het vakgebied, die werkelijk alles weet. Ik leer ook heel veel van mijn collega Quintin Osenga van Surant, met wie ik altijd goed kan sparren. Daarnaast kan ik altijd terugvallen op Jan Boer, die dankzij zijn enorme ervaring bij justitie precies weet hoe alle lijnen daar lopen. Wat ik van mijzelf heb, is ondernemersinstinct waarmee ik iets hoop bij te dragen. Ik hou ervan om dingen te ontwikkelen en deuren in te trappen om het zo maar te zeggen. Om met de woorden van Richard Branson te spreken: screw it, let’s do it! Maar daar omheen heb ik nog heel veel te leren over het werkveld. Ook dat vind ik leuk. Ik ben nu bijna twee jaar aan de slag en er is nog geen saaie dag geweest.”

“Werkgevers zien het soms haast als een gunst dat zij iemand van ons willen aannemen. Maar zo zie ik het niet. Je neemt vooral een gemotiveerde, waardevolle werknemer aan.”

Waar staat Prometheus over vijf jaar?

“We streven er echt naar om tegen die tijd een one stop shop te zijn voor onze kandidaten. Van hulpverlening met behulp onze collega’s van Surant tot in-house cursussen en trainingen, opleidingen bij partners en natuurlijk een breed en gevarieerd banenaanbod in samenwerking met onze partnerwerkgevers. En daarnaast blijvende ondersteuning voor onze kandidaten. We hebben hier met z’n allen echt een visie om een soort club te worden, waar mensen binnen komen, zich ontwikkelen, de juiste plek vinden, maar ook betrokken blijven. Echt ook op locatie. Daar werken we steeds meer naartoe. Daarnaast hebben we in de geest van het Klusloket onlangs een nieuw initiatief gelanceerd: Social Websites, waarbij wij samen met onze kandidaten websites bouwen voor ondernemers en andere relevante partijen die wel maatwerk nodig hebben, maar niet het budget hebben om marktconforme prijzen te betalen. Dit is slechts één initiatief waarmee we met Stichting Prometheus niet alleen bij derden werkgelegenheid bieden, maar kandidaten ook in-house de mogelijkheid bieden om te groeien, te werken en geld te verdienen. Boven alles hoop en verwacht ik dat we over vijf jaar echt een klinkende naam zijn in het werkveld en dat we ons steentje bijdragen om de perceptie rondom ex-gedetineerden positief te beïnvloeden. Wij zien dagelijks met eigen ogen dat onze doelgroep écht een tweede kans verdient en pakt.”

Wat bedoel je met de perceptie rondom ex-gedetineerden?

“Om het even heel direct te zeggen: ik vind dat we met z’n allen heel goed zijn in dingen aannemen en papegaaien. Er heersen hardnekkige vooroordelen over ex-gedetineerden. Natuurlijk zijn vooroordelen er niet voor niets en is niet alles onwaar. Maar wat mensen vaak niet beseffen, is dat het gros van de gedetineerden hun leven écht wil beteren en wil werken aan een goede toekomst. Nu gebruik ik ook een term waar ik zelf altijd een beetje jeuk van krijg: “je leven beteren”. We moeten af van het idee dat iedereen die met justitie in aanraking is geweest echt bewust het criminele pad heeft gekozen. Begrijp mij niet verkeerd, die zijn er genoeg. Maar voor een groot deel geldt dat omstandigheden ervoor hebben gezorgd dat ze aan de verkeerde kant van de maatschappij terecht zijn gekomen. Veel van hen willen dat nooit meer. Maar je ziet dat niet iedereen hen een kans wil geven, ondanks dat veel mensen dit zeggen te doen. Ik heb ook veel moeilijke gesprekken gehad met werkgevers. Werkgevers zien het soms haast als een gunst dat zij iemand van ons willen aannemen. Maar zo zie ik het niet. Je neemt vooral een gemotiveerde, waardevolle werknemer aan. En tuurlijk, dat is iemand die in het verleden een fout heeft gemaakt. Wij zijn echter vooral gefocust op de toekomst en daarom ben ik zo blij met de partners die wij hebben en die er hetzelfde over denken.”

Wil je na het lezen van dit stuk ook meer weten over de werkzaamheden van Stichting Surant? Lees dan hier het artikel van Quintin Osenga op de website van Surant.